’Bestemming bereikt,’ zegt de navigatie-dame als we bij lokale palingrokerij annex restaurant Smit Bokkum aankomen. Een betere locatie voor een dubbelinterview met Mona Keijzer en Kees Tol lijkt niet mogelijk. Een gesprek in de gerookte palinggeur, dat hoort bij Volendam. Kees komt als eerste binnenlopen en groet iedereen. Zijn huis staat aan de overkant en dit is dus bijna zijn huiskamer. Mona woont tegenwoordig aan de ’verkeerde’ kant van de dijk, randje Edam. Het maakt niet uit, want haar hart ligt hier.
Hoe kennen jullie elkaar?
Kees: „Door de kermis. Mona’s nicht is een soort vriendin-collega van mij. We kwamen elkaar tegen op feestjes. En als bekende Nederlanders onder elkaar is een praatje snel gemaakt. ’Joh, hoe gaat het, trek je ’t nog? Vind je ’t leuk?’ Of die bekendheid nou via de politiek is, door voetballen, de muziek of een tv-programma, je hebt toch raakvlakken. En in ons geval is dat heel erg gezellig. Ik ken twee Mona’s: de Mona van de politiek en de Mona die bij mij thuis aan een wijntje zit. En die vind ik alle twee hartstikke leuk. Ze is ontzettend gezellig, dus als we samen zijn is het altijd raak: ouwehoeren en lekker slap lachen.”
Mona: „Ja, ach, dat is altijd zo leuk, een wijntje en een praatje. In coronatijd zei ik weleens: ’Kees, ik kom even langs.’ Dan ging ik naar hem toe met een gebakken visje. En dan aan een wijntje en ’s avonds om elf uur pas naar huis. Zo gezellig, wij kunnen samen erg lachen. Heerlijk!” Kees: „Dan zei ik: ’Oké, een kwartiertje over corona en dan is het wel weer klaar.’” Mona: „Ik weet nog dat ik bij hem zat en ineens dacht: we hebben het er al twee uur niet over gehad, wat is dit lekker! Ik zat natuurlijk in Den Haag van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat in die ellende.” Kees: „En als je dan op straat iemand tegenkwam, ging het er meteen wéér over.”
Mona: „Daarom ben ik ook naar Madeira gegaan. Een weekje wandelen in m’n eentje. Zo fijn! Ik had natuurlijk ook kunnen gaan lopen in Drenthe, maar waar ik in Nederland ook over straat loop, iedereen begint over corona en ik wilde ervan loskomen. Nou, dat is goed gelukt. Ik was voor het eerst in m’n leven alleen op vakantie, op aanraden van m’n omgeving. ’Ga nou eens even weg. Neem afstand.’ Ik vond het heel bijzonder. Ik ben echt even gereset. En nu ga ik verder met de rest van m’n leven. Een andere baan zoeken. Uit de politiek, want daar loop ik al vanaf m’n 24e rond.”
Heb je al iets concreets voor ogen?
Mona: „Nee, geen idee nog. Ik vroeg net al aan Kees: ’Kan ik niet gewoon met jou VT-wonen programma’s maken?’” Kees: „Hè ja gezellig, gordijnen strijken, haha! Geen styling in elk geval.” Mona: „O, nee, dat kan ik totaal niet. Ik heb ooit een filmpje gemaakt van mijn kerstversiering en naar hem opgestuurd… Nou, Kees kwam echt niet meer bij.” Kees: „Ik had nog nooit zoiets lelijks gezien.” Mona: „Het zit gewoon niet in me. Kees kan een paar kaarsen bij elkaar zetten en dan zo’n leuk groepje maken. Als ik dat doe, lijkt het net alsof ik halverwege tijdens het opruimen gestopt ben, of zo. En dan denk ik: waarom kan ik dit nou niet?” Kees: „Ik vind dat rommelen en m’n huis stylen gewoon heerlijk.”
Dat huishouden en poetsen is typisch Volendams, toch?
Mona: „Ja, ik kan best een carrière in de schoonmaakbranche beginnen.” Kees: „Wij zijn inderdaad een heel schoon en opgeruimd volkje. Als je de dorpsgrens bij Edam over gaat, zie je meteen het verschil. Aan de voordeuren, aan de tuintjes, de gordijnen, de bloempotten op de vensterbank… Niet dat Edam niet mooi is, maar je ziet het gewoon.”
Mona, jij hebt vijf zonen, voed jij die dan ook zo netjes op?
Mona: „Zeker, die worden gek van mij. Als ze gegeten hebben, maak ik foto’s van wat ze allemaal op het aanrecht hebben laten liggen en die stuur ik dan naar ze door. Of ze het even komen opruimen… Maar er zijn er nog maar drie thuis. De twee oudsten studeren en wonen nu buiten Volendam op kamers. En ik ben een Volendammer moeder, dus dat vind ik helemaal niks.” Kees: „Ik heb ook gestudeerd, in Amsterdam. Dat ligt hier om de hoek. Ik had het veel te goed bij m’n ouders, dus ik ging niet op kamers. Waarom zou ik? Ik heb al dat geld lekker opgespaard. Dat is ook echt wel typisch Volendams. Het moet allemaal meteen perfect zijn. Een simpel huisje huren of een tijdje anti-kraak wonen of zo is er niet bij als kinderen hier uit huis gaan.”
Is dat niet vermoeiend, altijd mee moeten in die hoge standaard?
Kees: „Maar zo voelen ze het zelf niet. Ze willen het zelf heel graag.” Mona: „En iedereen ziet er altijd netjes en verzorgd uit. Als Volendammer moeders hun kinderen ’s morgens naar de basisschool brengen, hebben ze allemaal hun haar geföhnd, perfect opgemaakt, kleding picobello… Behalve als ze naar de sportschool gaan. Maar zelfs dan hebben ze nog make-up op. We willen gewoon in alles wat we doen de beste zijn. De Volendamse mentaliteit is: doe normaal, maar doe wát je doet wel heel erg goed!”
Competitief sfeertje …
Mona: „Ja, maar er is aan de andere kant ook geen jaloezie naar mensen die het goed doen. Dat vinden we juist prachtig.” Kees: „Ja, eens. En het is hier ook niet zo dat mensen tegen je opkijken of zo. Of je anders gaan behandelen.”
Dus als BN’er is het hier prettig wonen?
Kees: „Het is gewoon een combinatie van alles. Prachtig wonen, aan het water. En er wordt veel georganiseerd, qua muziek en uitgaan, feesten en partijen. Veel mensen vragen aan me: ’Waarom blijf je nou in Volendam wonen?’ Totdat ze een keer op visite zijn. Dan lopen ze over De Dijk en zeggen ze: ’Ja, nou snap ik het wel.’ En dan heb ik het nog niet eens over het bootje dat hier ligt en waarmee ik ’s zomers lekker ga varen met vrienden.” Mona: „Ik heb twintig jaar buiten Volendam gewoond – mijn man komt hier niet vandaan. Op een gegeven moment wilden we verhuizen. Hij vroeg: ’Maar waar gaan we dan heen?’ Ik zei: ’Laat ik het zo formuleren: ik ga wel díchter bij Volendam wonen, maar niet verder weg.’ Hij keek me aan en wist: dit is niet onderhandelbaar. Want als ik mijn poot neerzet, dan staat-ie.”
Je hebt jouw man altijd goed verborgen gehouden…
Mona: „Ja, dat wil hij zelf. Er zijn zelfs geen foto’s van ons samen. Althans niet op social media of zo.”
Word je hier afgeschermd van de nieuwsgierige buitenwereld?
Mona: „Ja, als wij op De Dijk op een feestje staan, dan worden er geen foto’s gemaakt.”
Is dat een soort ongeschreven regel?
Kees: „Ja, dat is zo. Volendammers doen dat niet. Als we een gezellig feestje hebben, hoeven we ons geen zorgen te maken dat we ineens ergens in de media opduiken. Ik ben er sowieso niet bang voor, maar Mona was lange tijd politicus, staatssecretaris. Dan ben je toch op je hoede, dat je niet opeens op een onhandige foto of filmpje belandt.”
Zijn Volendammers feestbeesten?
Kees: „Zeker. Wij hebben altijd kermis hier, in september. Dat is heilig, het Feest der Feesten. Het is net zoiets als carnaval in het zuiden. Je gaat je huis verbouwen ná kermis en je zorgt dat je op vakantie gaat vóór kermis. Dat is echt een ijkpunt in het jaar en daar plan je alles omheen.” Mona: „Zelfs bij het Ministerie van Economische Zaken, waar ik staatssecretaris was, zei ik: ’Van vrijdagavond tot maandagmiddag mij niet bellen. Ik ben er niet, want het is kermis in Volendam.’ Daar snappen ze in Den Haag helemaal niks van. Alleen carnavalvierders begrijpen dat.” Kees: „Die kermis is dus al twee jaar niet doorgegaan. Begin april waren er hier wel havenfeesten. Dat is niet helemaal hetzelfde, maar het was voor het eerst dat we weer met z’n allen naar die tent gingen waar zesduizend mensen in kunnen. Iedere Volendammer die ook maar iets met muziek kan, stond daar op het podium. Van Jan Smit, tot Nick & Simon, 3JS, alles en iedereen. Voor het eerst was er weer dat ’wij met z’n allen-gevoel’. Janken en kippenvel!”
Ondanks dat warme nest had je toch moeite om uit de kast te komen…
Kees: „Nee hoor. Nou ja, destijds – maar dan heb ik het over vijftien jaar geleden – vond ik het wel een dingetje. Ik had een bepaalde angst die nergens op gegrond was. Achteraf gezien had ik veel eerder uit de kast moeten komen, want dat is hier nooit een probleem geweest.” Mona: „Je weet wat er dan wordt gezegd: ’Hèhè, dat wij wisten allang, hoor.’” Kees: „Het enige is wel: iedereen heeft het er eventjes over. Je bent absoluut even the talk of the town.”
Kun je hier dan wel iets van een liefdesleven hebben?
Kees: „Eh, als ik een date heb, probeer ik Volendam wel te mijden. Puur alleen om eerst voor mezelf uit te zoeken of ik iemand leuk vind. Als ik op zaterdagavond hier met een jongen op De Dijk ga lopen, weet iedereen het en dan is het meteen ook ’een ding’.” Mona: „Mijn jongens zeggen dat ook altijd. Ik hoor het natuurlijk heel snel als ze een beetje aan het rommelen zijn met een meid. Dan vraag ik: ’Heb je verkering?’ En dan kijken ze me al aan met zo’n blik… ’Wie is het?’ ’Dat zeg ik niet!’ Precies hierom. Omdat het dan meteen iets is en je wil eerst zelf kijken of het leuk is.”
Die sociale controle, kunnen jullie daar goed tegen?
Mona: „Ja hoor, want aan de andere kant is er ook een enorme saamhorigheid. Ik zie vooral ook de mooie kanten ervan. Wat verbindt ons in Nederland nou nog met elkaar? Niet zoveel meer, toch? Het Koningshuis, Olympische Spelen, WK’s, EK’s, van dat soort sportevenementen, maar verder… Maar op dit dorp is het anders. Als hier iets gebeurt, sta je niet alleen. Hier wonen mensen al generaties lang bij elkaar. Ik heb vijfendertig neven en nichten en daarvan wonen er maar twee niet in Volendam. Iedereen kent elkaars familie. Het spreekwoordelijke pannetje soep gaat hier ook nog rond. Mijn vader begint echt heel kwetsbaar te worden. M’n zus, m’n tante, ikzelf, familie, vrienden en vriendinnen… elke dag wordt er eten gebracht.” Kees: „Ik heb nog nooit een pannetje aan de klink gehad, Mona.” Mona: „Maar als je wat gaat mankeren, mag je bij me intrekken, hoor. Ik zeg altijd tegen Kees: ’Je hebt dan geen kinderen, maar geen zorgen, er wordt heus voor je gezorgd.’”
Meer Mona
Naam: Mona Keijzer
Geboren: 9 oktober 1968
Relatie: Ja, getrouwd, ze heeft vijf zonen.
Kennen we als: parlementslid voor het CDA en staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat in kabinet Rutte III. Ze kreeg in september 2021 ontslag, omdat ze het coronabeleid niet langer steunde. Ze werd een van de initiatiefnemers van Onverdeeld Open, een actiegroep tegen het coronatoegangsbewijs.
Houdt van: „Bijna alles.”
Hekel aan: „Bijna niks.”
Ontspant door: „Wandelen en kattenfilmpjes kijken.”
Meer Kees
Naam: Kees Tol
Geboren: 10 februari 1982
Relatie: Nee.
Kennen we: als mol in Wie is de Mol?, als kandidaat in Het Perfecte Plaatje en als presentator van o.a. Shownieuws, Weer verliefd op je huis en recent Dit is Mijn Huis en Over Gewicht. Met Nick & Simon maakte hij de documentaires The Dream, Homeward Bound en Take a Chance on Me en is hij mede-gastheer op De 3 sterren camping.
Houdt van: „Uitgaan, varen, muziek en sport.”
Hekel aan: „Bekrompen mensen.”
Ontspant door: „Lang wandelen.”
Dit artikel staat in het nieuwe VROUW Magazine (iedere zaterdag bij De Telegraaf). Als premiumlid kun je het ook (soms al eerder) online lezen.