Bestuurders van acht sectoren hebben een brief gestuurd aan de top van de FNV die onder leiding staat van voorzitter Tuur Elzinga. De opstandige bestuurders noemen zo’n akkoord ’zeker in deze tijd’ onverstandig.
„Historisch gezien leveren sociale akkoorden geen leden op. Integendeel”, schrijven de bestuurders van onder andere FNV Industrie, FNV Spoor en FNV Handel. Ze vrezen dat ’een deal met een rechts kabinet’ meer kwaad dan goed doet, omdat de bond dan te veel compromissen moet sluiten. Ook ondermijnt het cao-onderhandelingen die nog gaande zijn. Eerder zei FNV-baas Elzinga in De Telegraaf wel te voelen voor nieuwe afspraken tussen de sociale partners om iets aan de koopkracht te doen.
Overvallen
De kans op een nieuw sociaal akkoord lijkt een stuk kleiner geworden nu er binnen het FNV grote verdeeldheid over is ontstaan. Verschillende bonden voelen zich overvallen door de berichten dat zo’n deal in de maak is en al voor 1 september rond kan zijn. Ze wijzen een akkoord met werkgevers en de overheid pertinent van de hand.
„Eerdere akkoorden met de overheid hebben ons meer kwaad dan goed gedaan”, zegt Niek Stam, bestuurder van FNV Havens. Hij is een van de initiatiefnemers voor de brief die namens acht sectoren aan de FNV-top is gestuurd. „De overheid komt de gemaakte afspraken lang niet altijd na. En vervolgens staan er dan geen sancties op. Zo leverden we de vut in, terwijl er nog steeds niks voor mensen met zwaar werk is geregeld.”
“Met een rechts kabinet moet je dit niet willen”
Ook Linda Vermeulen, bestuurder van FNV Handel, vindt een sociaal akkoord een slecht idee. „Met een rechts kabinet moet je dit niet willen. Ik ben bang dat we dan als vakbond te veel inleveren”, zegt ze. Vermeulen pleit ervoor op eigen kracht de positie van de bond te versterken. „Met een deal suggereer je naar de achterban dat ze weer rustig kunnen gaan slapen. Dat is juist niet wat ik wil.”
Officieuze gesprekken
De boze bestuurders eisen in een brief aan de FNV-top dat die op zijn minst met hen overlegt voor er met werkgevers en kabinet wordt gesproken. Tot nu toe waren die gesprekken volgens voorzitter Elzinga officieus – ’we komen elkaar in het Haagse geregeld tegen’ – maar afgelopen week suggereerde bestuurslid Petra Bolster dat een grote koopkrachtdeal al voor 1 september rond zou kunnen zijn. Al zouden er voor die tijd dan wel nog stappen moeten worden gezet, zoals een verhoging van het minimumloon en het aanpakken van de vermogensbelasting.
De top van de FNV was vrijdag niet bereikbaar voor commentaar op de kritiek uit de achterban.
“Wat moeten we met een sociaal akkoord? Daar win je geen leden mee”
In het programma 1Vandaag noemde Bolster een koopkrachtdeal hard nodig: „1,2 miljoen huishoudens komen in de financiële problemen door de dalende koopkracht.” Voor havenbestuurder Stam is dat vooral een argument om mensen op te roepen lid van de vakbond te worden. „Wat moeten we met een sociaal akkoord? Daar win je geen leden mee. Als mensen er zo hard op achteruitgaan en niks doen, moeten ze dat maar voelen”, vindt hij. In zijn ogen profiteren vooral de niet-leden van eventuele afspraken in een grote koopkrachtdeal. „Hoe moet ik dat hier in de haven uitleggen?”
Loonmatiging
Eerder zei FNV-voorzitter Elzinga in De Telegraaf wel voor ’een omgekeerd akkoord van Wassenaar’ te voelen. Die afspraken met de werkgevers zorgden begin jaren tachtig, toen de werkloosheid torenhoog was, voor meer banen dankzij het invoeren van arbeidstijdverkorting. In ruil daarvoor stemden de vakbonden jarenlang in met loonmatiging.
Dit keer zou een deal met de werkgevers juist moeten leiden tot hogere lonen en het behoud van koopkracht. Werkgevers zouden er op de overspannen arbeidsmarkt rust en mogelijk lagere belastingen van de overheid voor terugkrijgen. MKB-voorzitter Jacco Vonhof liet twee weken geleden blijken dat hij voor afspraken voelt. Letterlijk zei hij: „We hebben in Nederland de traditie om in tijden van diepe ellende bij elkaar te komen. Als dat in Duitsland gebeurt, zou dat toch ook in ons polderland moeten kunnen.”